Trahedya

MAY higayon nga usahay makaingon ta nga “mirisi.” May kalabotan kini sa panghitabo sa tibuok kalibotan bahin sa global warming ug climate change. Kining kahangol sa tawo sa bahandi nga mga material. Kay panid-i ra gud, kaniadto adunay mga dapit nga disyerto, dapit nga uhaw sa tubig ug hilabihan ka uga ang iyang mga kayutaan. Kaniadto gihapon adunay mga lugar nga dili gayod makasinati og baha. Apan karon ug kini nanghitabo na sa bisan diing dapit sa kalibotan, mga nasod nahiagom na sa makalilisang nga baha ug lunop.

Gawas niadtong lunop sa Ormoc sa tuig 1991 nga mikalas kapid-an kalibo ka kinabuhi ug giingon nga miabot og kapin sa 8,000 ug dili mailip nga danyosa sa mga kabtangan sa agrikultura ug imprastraktura nga mikabat na og binilyon ka pesos ug pagdulot og tumang kasakit sa katawhan.

Ug karong bag-o nangalumos ang mga probinsya ug mga syudad sa Ilocos Sur ug Norte, Isabela, Aurora, Pampanga, Tarlac ug Bulacan diin moabot na og kapin sa tagutlo ka semana ang tubig nga wala ps hsyof mohubas. Ang mga tawo nga walay laing kapaingnan nanaka sa ilang mga atop. Nanaglisod sa pagkaon, tambal ug tubig nga mainom. Maayo na lang gani kay may mga kapunongan nga mihatag og mga hinabang abag sa gipanghatag usab sa kagamhanang lokal ug nasyonal.

May mga tawo pa gayod nga magdumili sa pagbiya sa ilang mga panimalay bisan pa ang awhag sa gobyerno nga pa-evacuate-on na kay nahimutang sa kapeligro ang ilang mga kinabuhi apan aduna gayoy pipila nga dili mobiya sa panimalay gumikan sa kahadlok nga kon ilang biyaan ang ilang tagsa-tagsa ka pinuy-anan, hibolbolan usab kini sa mga kurog og mga kamot.

Ang Presidenteng si PNoy nakaani og mga pagsaway tungod kay wla kini moduaw personalmente ngadto sa nahitaboan sa mga kalamidad. Wala tuo ang batikos sa dismayadong katawhan. Ug tungod kay hidutlan na tingali sa kalangan ug tiyabaw sa katawhan, napugos pagduaw apan matod pa tag-singko minutos ra ug mobiya lang usab dayon sa dapit. Ang uban nga naduaw sa Presidente nangalipay apan may dakong kahisagmuyo ang ubang mga lugar nga wala gayod maduaw sa Presidente.

Ug mao lagi kini, ang padayon nga paglugos sa birhen natong kabukiran ug mga kalasangan dako’g tampo sa panghitabo sa baha ug lunop tungod kay wala nay mga lunhwng dahon ug mga gamut sa kakahuyan ga mohawid sa mga tubig.

Ang duha ka bagyong criminal: ang “Pedring” ug “Quiel” nagdulot sa baha ug lunop, ug nagbilin og kadaot sag ma agrikultura ug inprastraktura nga miabot og binilyon ka pesos gawas pa sa 55 ka kinabuhi nga nakalas. Dugang pa gayod niini mga kasakit ug pag-antos nga ambot kon kanus-a pa kaha matapos.

Kon magpadayon kining atong kahimtang karon nga dili gayod mag-atiman sa atong kinaiyahan, mangitngit kaayo ang atong ugma ug mga lantuson sa atong umaabot nga henerasyon. Hinaot pa unta nga dili itugot sa Ginoo nga moabot ang usa ka dakong delubyo tungod lang sa pagpasagad sa tawo. 

(Issue of Oct. 3-9, 2011)